7 Eylül 2007 Kırıkhan, Hatay, saat 00:15 ile 00:30

6-7 Eylül 2007 Perşembe’yi Cuma’ya bağlayan gece saat 00.15 sularında, Antakya merkezli Hatay ili Kırıkhan ve Hassa ilçesinin semalarında görülen, birbiri ardınca hızlıca geçen jetler, büyük gürültü çıkarmış, arabaların alarmları çalışmış, pencerelerin camları titremişti. Hataylılar 15 dakika sonra aynı rota üzerinden ve çok alçaktan uçan jetlerin sesleri ile tekrar sarsıldılar.

7 Eylül sabahı çalışmaya giden bölge sakinleri, Hassa ve Oğuzeli bölgelerinde Suriye sınırına yaklaşık 3 km mesafedeki tarlalarda, üzerlerinde İbranice yazılar bulunan, uçaklardan atıldığını düşündükleri ve teşhis edemedikleri, DATE OF MT281 ve 636-181-155 CONTR MDT-78-7 kodlu cisimlerle karşılaştılar. Ardından hemen jandarma ve basına haber verdiler. Yapılan incelemede bunların İsrail jetlerine ait olduğu anlaşıldı.

Topraklarımızda bulunan ve Türk Hava Kuvvetleri‘ne ait olmayan 600 galonluk harici yakıt tankı. Gece cereyan eden bu askeri uçuş ne anlama geliyordu?

Konuyla ilgili ilk resmi açıklama Suriye tarafından gelecekti: Buna göre Suriye ordusu, İsrail savaş uçaklarının Çarşamba gece yarısı hava sahasını ihlal ederek Türkiye sınırındaki El Ebyad bölgesinde alçak uçuş yaptığını iddia etti.

Suriyeli askeri yetkililer, yerden ateş açtıkları İsrail uçaklarının ateş sonucu panikleyerek boş araziye “mühimmat” bıraktığını ve Akdeniz üzerinden İsrail’e döndüklerini bildirdi.

Suriye Dışişleri Bakanı Velid Muallim, üç İsrail savaş uçağının Suriye hava savunması tarafından fark edildikleri anda ülkenin doğusundaki Dayr Ez-Zavr bölgesindeki bir hedefe İsrail uçaklarından dört güdümlü füze ateşlendiğini ileri sürdü.

Suriye’nin ise yerden füzeyle mi, yoksa uçaksavar ateşiyle mi karşılık verdiği açıklanmamıştı.

Olayın ardından 24 saatten fazla bir süre geçmesine rağmen İsrail hükümeti “dikkatli bir sessizlik” politikası izliyordu. İsrail ordu sözcüsü “askeri operasyonları tartışamayacağını” belirterek yorum yapmaktan kaçınmıştı fakat olayı da yalanlamadı.

Aradan geçen süre içinde, İsrail Hava Kuvvetleri‘nin F-15I “Ra’am” tipi saldırı uçaklarına ait olduğu belli olan 600 galonluk harici yakıt tankları ve Türk hava sahasının İsrail jetlerince açıkça ihlali ile ilgili Türk Genelkurmay’ından da garip bir şekilde bilgilendirici hiç bir açıklama gelmedi.


1 - 6/7 Eylül 2007 gecesi Diyarbakır-Pirinçlik Askeri Radarı kayıtları: Saat 23.15 (6 Eylül) itibariyle Akdeniz üzerinde 9 tane uçağın uçuş yaptığını tespit etti. Bu uçaklar Kıbrıs’ın güneyi, batısı ve kuzeyinden doğusuna doğru uçuş yaparken saat 00.35 (7 Eylül) itibariyle radarlardan kayboldular.

2 - Bu 9 uçaktan en az birinin Komuta Kontrol/Elektonik Harp amaçlı G550 Eitam AWE&C/ Shavit ELINT uçağı olma ihtimali yüksektir.

İsrail Savunma Bakanlığı Müsteşarı Pinhas Buhris’in sözünü ettiği “saldırı ve savunma amaçlı elektronik savaş” ancak bu tip özel donanımlı uçaklar ile yapılabilir.

3 - Türkiye’de uçakların sesini duyup tanıklık edenler, altı uçağın ikili kollar halinde Samandağ istikametinden gelip, Kırıkhan semalarında alçaktan geçerek, Hassa tarafında Suriye sınırına doğru gözden kaybolduğu net bir şekilde izlemişlerdi.

4 - Son yıllarda İsrail’den havalanarak Akdeniz’in doğusundan öteki batı ucuna, Cebelitarık boğazına kadar uçup, Girit ve Kıbrıs adası etrafında uluslar arası sularda özellikle Yunan S-300PMU1 hava savunma sistemlerinden geleneksel tatbikatlarda sık sık yararlanan İsrail Hava Kuvvetleri’nin bu seferki uçuşu da Suriye açısından yine rutin ve sıradan gözükmekteydi.

Amanos Dağı’nın Suriye’ye göre arka yüzünden faydalanarak Türkiye sınırları içinde hızla alçaktan ilerleyen İsrail jetleri, Hassa yakınlarında keskin bir dönüşle Suriye uçaksavar füze menziline fazlaca girmeden, bir nevi defansın arkasına sızarak Suriye’nin derinliklerine inebilme fırsatı buldular.

Uzun yıllardır Rusya tarafından yenilenmesi için pazarlıklar yapılan köhne Suriye hava savunma sistemleri, daha çok İsrail sınırındaki Golan Tepeleri ve sahil şeridinde yoğunlaşmıştır.

Türkiye sınırında sabit rampalarda, eski tip radar güdümlü S-75 Dwina (NATO kodu: SA-2 Guideline) ve S-125 Newa (NATO kodu: SA-3 GOA ) tipi uçaksavar füzeleri Halep ve Al-Safir bölgelerini koruyacak şekilde konuşlandırılmıştır. Suriye hava savunma sistemi, ülkenin güneyi ve batısını kapsayacak şekilde konumlanmış, ülkenin kuzeydoğusunda ise büyük hava savunmasız boşluklar oluşmuştur.

5 - İsrail uçaklarının Suriye içinde ki kesin rotaları net olarak bilinmemekle beraber bir grup uçağın Tel-El Eduad bölgesine geldiklerini, Suriye’deki görgü tanıklarının ifadelerinden de anlayabiliyoruz. Bilindiği gibi bu bölge Şanlıurfa‘nın hemen güneyinde yer almakta ve burada Suriye ordusunun son yıllarda İran’ın katkıları ile oluşturduğu bir askeri Dinleme/Radar istasyonu bulunmaktadır. Suriyeli yetkililer bu tesise bir saldırı olup olmadığı konusunda bilgi vermemekle beraber İran ve Suriye için stratejik değeri olan bu tesise yakın bölgede muhtemelen ZSU-23-4 tipi zırhlı kundaklı motorlu uçaksavar topları yer almaktadır.

İsrail yine de bu riskli operasyonda uçaklarının vurulması rizikosuna karşı bir ihtimal Suriye’nin Irak ve Türkiye tarafındaki sınırları yakınlarında Arama/Kurtarma (SAR) helikopterlerini de hazır bekletmek zorundaydı. Fakat bu arama kurtarma birliklerinin konumları ile ilgili kesin bilgi henüz yoktur.

6 - Gaziantep-Oğuzeli yakınlarında tarlaya düşen ve yöre halkı tarafından bulunan bu harici yakıt tankları, alçaktan ve yüksek hızla uçan İsrail’li pilotlar tarafından iki-üç saniye önce bırakılsalar muhtemelen diğerleri gibi Suriye sınırı içine düşecekler ve bizim Türk halkı olarak bu olayın detaylarından, en azından müdahil olarak haberimiz dahi olmayacaktı. Yine bu yakıt tankları açık araziye değil de ormanlık veya yüksek otlarla kaplı ıssız alanlara düşseydi, bulunabilme ihtimalleri çok az olacaktı.

7 - Hassa yakınlarına düşen yakıt tankı ve görgü tanıkları da bize diğer uçak gurubunun ülkemizden çıkış noktasını net olarak vermektedir. Yalnız akla gelen bir diğer soru, sınırımıza çok yakın ve Suriye hava savunma sistemlerinin yoğun ve aktif olduğu bu bölgede Suriye sınırları içerisinde İsrail uçağına bir SAM füzesi fırlatılsaydı ve uçağa kilitlenen radar güdümlü bu füze hedefini takip ederek Türkiye sınırları içerisinde İsrail uçağını yakalayarak Hassa veya yakınlarında bir yerleşim yeri üzerine düşürseydi bu vahim durumun sorumluluğunu kim alabilirdi?

8 - Sınırımızdan Hassa ve Oğuzeli bölgelerine yakıt tanklarını atarak tekrar giriş yapan İsrail uçakları bu sefer Kırıkhan bölgesinden daha yüksekten uçarak İskenderun Körfezi üzerinden kayıp vermeden Akdeniz’e çıkış yapmışlardır. O gece Türk hava sahasında çok sayıda uçuş meydana gelmiş, aynı saatlere Mersin bölgesinde birkaç gurup halinde geçen uçakların sesleri de duyulmuştur.

Tüm bu veriler ışığında anlıyoruz ki; İsrail, Suriye hava sahasına giriş ve çıkışını Türkiye üzerinden planlamış ve başarıyla gerçekleştirmiştir.

Durum eğer Türk Dışişlerinin İsrail’e verdiği sembolik notada da belirtildiği gibi bizim bilgimiz dışında (Bölgede bulunan modern hava savunma radar ağımıza rağmen) gerçekleşmiş ise, o zaman bu konuda daha sayfalarca yazı yazılması gerekebilir.

ABD ve İsrail uzmanlarının görüşü ise:

İsrail savaş uçaklarının asıl hedefinin, Deyr az-Zawr’da Kuzey Kore yardımı ile inşasına başlanan nükleer reaktör olduğundan şüphelenilen bir tesis olduğu, ancak bu saldırının, Türkiye sınırına yakın Tel el-Ebuad bölgesindeki Suriye radar tesisinin önceden vurulmasıyla mümkün hale geldiği yönündedir.

Amerikalı istihbarat uzmanları, radar istasyonunun, İsrail savaş uçaklarının, Suriye hava sahasından giriş çıkışının izlenmesine meydan verilmemesi için, elektronik saldırılar ve hassas güdüm kitli bombalar aracılığıyla vurulduğunu belirtti. Saldırı süresince, Suriye’nin tüm hava savunma radar sisteminin işlevsiz kaldığı da kaydedildi.

İsrail Savunma Bakanlığı Müsteşarı Pinhas Buhris ise “saldırı ve savunma amaçlı elektronik savaşın, en ilgi çekici yeni alanlardan biri olduğunu” söylemekle yetindi. Müsteşar, “Tek söyleyebileceğim, elektronik savaş teknolojisini büyük bir dikkatle takip ettiğimizdir. 5 yıl öncesine kadar bu konuda şüphelerim vardı ama başardık. Şimdi her şey değişti”.

2006 yılında Beşar Esad, Hatay-Suriye sınırının 80 km kadar güneyinde bulunan Lazkiye kentindeki yazlık sarayında dinlenirken üzerinde İsrail Hava Kuvvetleri’nin alçaktan uçarak yaptığı ‘gösteri uçuşu’, Suriye hava savunmasının acizliğinin ve İsrail’in bu konudaki “becerilerinin” önemli bir örneğidir.

Tüm bunlar da bize göstermektedir ki İsrail sırf Suriye hava savunmasının radar aktivitesi ve reaksiyonunu ölçmek için Türkiye’yi de işin içerisine karıştıracak bir operasyonu ancak çok önemli bir amaç uğruna göze alabilirdi.


Dışişleri bu konudaki tepkisini hemen ortaya koydu (!)

Tesadüfen, topraklarımıza bırakılan harici yakıt tanklarından dolayı gazetelerde manşet olunca, Türk Dışişleri Bakanlığı İsrail’e sembolik de olsa, bir nota verme gereğini hissetti.

Dönemin Türk Dışişleri Bakanı Ali Babacan, söz konusu gelişmeler için 11 Eylül tarihinde sadece `kabul edilemez` ifadesini kullanırken, İsrail`den diplomatik bir dille `izahat` istendiğini belirtti.


Nihayet İsrail uçaklarının Suriye hava sahasına girerek uçaksavar ateşine maruz kalmaları konusunda İsrail hükümetinden ilk resmi tepki geldi.

Devlet Bakanı Ralep Majadele, `Suriye hava sahasına zaten neredeyse her gün istihbarat faaliyetleri ya da fotoğraf çekmek için giriyoruz. Bu kez biraz daha derin içeri girmiş olmamız bir hatadan kaynaklanıyor olabilir. Böyle bir olaydan savaş çıkmaz` ifadesini kullandı.


Olayla ilgili olarak Beyaz Saray sözcüsü de yorum yapmamayı uygun görürken, İran`ın Şam Büyükelçiliği `Kabul edilemez bir davranış. İsrail sorumsuzca davranmaktan vazgeçmeli ve yeni bir savaşa neden olmamalı` şeklinde bir resmi açıklama yaptı.

Suriye ve Türkiye’deki radarların etkisiz kaldığı ve bu uçakları göremediği sonradan anlaşıldı. Bu hava savunma sistemlerimizin adeta köreltildiği ilk operasyon olmuştu.

Ankara, Tel Aviv'le ilişkilerin gerilmesinin ardından, 2009 yılının Ekim ayında yapılacak Anadolu Kartalı Tatbikatı’na, İsrail'in katılımını iptal etti. Sonrasında, Türk Silahlı Kuvvetleri Suriye ordusu ile birlikte, "ortak düşmana karşı" geniş çaplı bir tatbikat düzenlemişti.

("İsrail’in Türkiye üzerinden Suriye hava saldırısı konusundaki bilgiler"başlığı ile, www.savunmasanayi.net sitesinde yayınlanan bilgilerden faydalanılmıştır.)

Fotoğraf: İsrail Hava Kuvvetlerine ait bir G-550 Eitam AWE&C / Shavit ELINT



(6.10.2011)